ATRAKCJE TURYSTYCZNE
Park daje odwiedzającym niezapomniane wrażenia wynikające głównie z bezpośredniego kontaktu z przyrodą oraz unikatowym, niemal całkowicie naturalnym krajobrazem. To niezwykłe połączenie walorów naturalnych tej części doliny oraz działalności człowieka, wynikającej z odwiecznych prób ujarzmiania dzikiej przyrody. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat zarzucono jednak użytkowanie tych terenów, co przyczyniło się do odbudowania prawie całkowicie naturalnego krajobrazu, ukształtowanego niemal bez ingerencji człowieka. Niektóre obszary to trudno dostępne tereny bagienne, co w znacznym stopniu utrudnia turystykę pieszą i rowerową. Można je jednak podziwiać wzdłuż biegnących brzegami Odry wałów, z których rozpościerają się widoki na rozlewiska terenów Międzyodrza.
Widok na Międzyodrze z Gryfinem w tle fot. zbiory ZPKWZ
Należy pamiętać o niemożliwych do przejścia licznych kanałach, nieczynnych śluzach lub terenach podmokłych i bagiennych. Z tego też powodu najdogodniejszą formą turystyki na terenie parku jest kajakarstwo i turystyka wodna. Daje ona niepowtarzalną okazję obserwacji przyrody z niezwykłej perspektywy. W ten sposób można dotrzeć do miejsc nieznanych, dzikich zakątków, w których do dziś niepodzielnie króluje jedynie natura. Wyruszając na szlak, należy pamiętać o zachowaniu podstawowych zasad bezpieczeństwa. Już na etapie planowania wyprawy warto dostosować ją do swoich możliwości fizycznych. Koniecznie zaopatrzyć się w mapę, telefon komórkowy i wodę.
Kanały w Parku Krajobrazowym Dolina Dolnej Odry fot. zbiory ZPKWZ
Zdecydowana większość obszaru parku, z wyjątkiem rezerwatów, jest dostępna dla turystów. Można ją penetrować kajakiem, choć i zwolennicy pieszego wędrowania będą z pewnością usatysfakcjonowani atrakcyjnością tych obszarów. Trzeba pamiętać, że na terenie parku, poza głównymi nurtami rzek, jest zakaz używania łodzi motorowych, tj. z silnikiem, z wyjątkiem upoważnionych służb (więcej na www.zpkwz.pl). Należy również z godnością traktować ten obszar, np. nie śmiecić, nie hałasować itp.
W bezpośrednim sąsiedztwie Szczecina jest zorganizowane kąpielisko Dziewoklicz, które stanowić może również bazę kajakową.
Propozycje wycieczek
Pieszo lub rowerem
Uprawianie tego typu turystyki na terenach Międzyodrza jest trudne ze względu na brak lub bardzo zły stan techniczny dawnych mostów, kładek i śluz. Zaleca się organizować wyprawy na terenach bezpośrednio sąsiadujących z parkiem – wysoczyźnie i krawędzi doliny Odry.
Szlak 1
Rowerem do Krzywego Lasu i dalej do Widuchowej (18 km / 2 h rowerem, 4 h pieszo)
Przebieg trasy:
Gryfino – Nowe Czarnowo – pomnik przyrody Krzywy Las – Marwice – Widuchowa
Oznakowanie: znakowany szlak rowerowy „Zielona Odra” – zielone znaki z symbolem roweru, za Krzypnicą razem ze znakami czarnego szlaku pieszego
Właściwości trasy: większa część trasy wiedzie utwardzonymi lub asfaltowymi drogami; brak większych deniwelacji terenu i jedynie tuż przed Widuchową należy wspiąć się na unikatową platformę widokową umiejscowioną na najwyższym szczycie Sarbskich Górek – Górze Słowiańskiej. Oferuje ona fantastyczne widoki na południowy skraj parku krajobrazowego i niemiecki Park Narodowy Doliny Dolnej Odry.
Liczne ciekawostki przyrodnicze oraz piękne widoki, jakie możemy obserwować na trasie, niemalże wymuszają na nas zabranie aparatu fotograficznego – z pewnością nikt nie pożałuje wożenia ze sobą tego typu bagażu; warto zabrać również lornetkę, a także krem do opalania i środek przeciw komarom i kleszczom
Platforma widokowa Widuchowa fot. zbiory ZPKWZ
Szlak 2
Piechotą na zachodni brzeg Odry (2,5 km/2 h)
Przebieg trasy:
Gryfino – Mescherin
Oznakowanie: brak oznakowania
Właściwości trasy: droga brukowana, samochodowa Gryfino – Mescherin; wieża widokowa nad Odrą za mostem granicznym Gryfini-Mescherin już na terytorium Niemieckiej Republiki Federalnej.
Wieża widokowa Mescherin fot. zbiory ZPKWZ
Kajakiem
Szlak 1
Żabnica – Kanał Żeglica – Moczyły – Kanał Moczydłowski – Żabnica
Ta trasa postrzegana jest przez wielu jako najpiękniejsza na terenie całego Międzyodrza. Wiedzie pętlą pomiędzy Odrą Zachodnią a Regalicą wzdłuż dawnych koryt odrzańskich i starorzeczy. W krajobrazie dominują łąki zalewowe, miejscami położone nawet kilka centymetrów poniżej poziomu morza. Do najładniejszych fragmentów trasy należy rejs przez wąski Kanał Moczydłowski, którego brzegi porastają okazałe i wysokie drzewa. Często napotkać tu można żeremia bobrów, dla których teren stanowi idealne miejsce bytowania. Trasa ta w środku lata staje się mniej przystępna i pokonanie jej kilku fragmentów wymaga dużego wysiłku i raczej „przepychania się” kajakiem przez kożuch roślinności wodnej niż płynięcie nurtem kanału. W Moczyłach możemy wyjść na brzeg i za pasem trzcin odpocząć w specjalnie przygotowanej wiacie z miejscem na ognisko i grilla.
Szlak 2
Marwice – Mała Regalica – Odra Zachodnia – Gartz (Niemcy)
Doskonała i niewymagająca trasa, świetna na penetracje najmniej znanego, a jednocześnie najbardziej dzikiego fragmentu parku. Krajobraz sprawia wrażenie nieruszonego ręką ludzką od wieków, choć to właśnie tutaj na przełomie XIX i XX wieku prowadzono największe prace przy regulacji Odry i wykopie kanału dzisiejszej Regalicy. Podczas tej wyprawy zobaczyć można m.in. pozostałości filarów starego mostu nieopodal niemieckiego Gartz – części przeprawy przez Odrę Zachodnią, zniszczonej podczas działań wojennych w kwietniu 1945 r.
Gartz nad Odrą z podporami nieistniejącego już mostu fot. zbiory ZPKWZ
Szlak 3
Siadło Dolne – Kanał Kwiatowy – Rezerwat Kanał Kwiatowy – Jezioro Samotne – Żeglica – Rezerwat Kurowskie Błota – Odra Zachodnia – Siadło Dolne
To klasyk wycieczek kajakowych po Międzyodrzu. Wodujemy kajak na przystani w Siadle Dolnym. Wiosłujemy do śluzy i wpływamy na Kanał Kwiatowy jeden z najpiękniejszych fragmentów Parku Krajobrazowego Doliny Dolnej Odry. Jego krystalicznie czysta woda umożliwia obserwację podwodnego świata. Na końcu kanału skręcamy w prawo i docieramy do Rezerwatu Kanał Kwiatowy. Następnie docieramy do Jeziora Samotnego, które powstało przy budowie nasypu autostrady. Jego najgłębsze miejsce leży 16 m poniżej lustra wody. Opływamy jezioro i kanałem Żeglica płyniemy na północ. Spróbujmy policzyć jego zakręty bo wije się on jak wąż. Po około 3 km docieramy do rozgałęzienia kanałów w prawo wpłyniemy w ślepy kanał Jezioro Kurowskie, ale na jego końcu niemal dotkniemy lasu łęgowego Rezerwatu Kurowskie Błota. Skręcając w lewo dotrzemy do śluzy, wyjdziemy na Odrę Zachodnią i płynąc na południe dotrzemy z powrotem do Siadła Dolnego. Czeka tu na nas doskonale przygotowana infrastruktura turystyczna, która pozwoli na odpoczynek po powrocie.
Siadło Dolne przystań fot. zbiory ZPKWZ
Szlak 4
Gryfino – Kanał Szeroki – Kanał Długi – Kanał Dziewiczy – Stara Regalica – Odra Wschodnia – Gryfino
Wyprawę rozpoczynamy na plaży miejskiej w Gryfinie. W szybkim tempie musimy pokonać w poprzek szlak żeglowny Odry Wschodniej i na przeciwko Gryfina przez śluzę wpłynąć do Parku Krajobrazowego Doliny Dolnej Odry. Nad śluzą znajduje się mostek. Zaraz za śluzą skręcamy w lewo w Kanał Długi i mijamy drewniane pale - pozostałości przepraw służących poprzednim gospodarzom tego terenu. Pokonujemy trzy zakręty i skręcamy w lewo w Kanał Długi. Obserwujmy brzegi znajdziemy tam żeremia – siedliska bobrów. Po około kilometrze odbijamy w lewo w Kanał Dziewiczy. Pięknie porośnięty roślinnością wodną jest typowym przykładem bioróżnorodności. Kanał po 500 m uchodzi do Starej Regalicy – starorzecza Odry, która płynęła tędy do końca XIX wieku przed pracami regulacyjnymi. Zaraz po wyjściu na szeroką Starą Regalicę skręcamy w lewo i docieramy do śluzy komorowej o długości 18 m. Śluzą tą wychodzimy na Odrę Wschodnią i płynąc na północ, około 2,3 km wracamy na plażę w Gryfinie.
Plaża miejska Gryfino fot. zbiory ZPKWZ
TURYSTYKA W PARKU
Turystyka piesza i rowerowa
Uprawianie tego typu turystyki na terenach Międzyodrza jest trudne ze względu na brak lub bardzo zły stan techniczny dawnych mostów, kładek i śluz. Zaleca się organizować wyprawy na terenach bezpośrednio sąsiadujących z parkiem – wysoczyźnie i krawędzi doliny Odry.
Turystyka kajakowa
Wyprawy kajakowe dają niepowtarzalną okazje obserwacji przyrody z innej perspektywy. W ten sposób najłatwiej dotrzeć do miejsc trudno dostępnych, ukrytych wśród porośniętych łąkami i szuwarami podmokłych wysp i torfowisk.
MATERIAŁY DO POBRANIA
Mapy oraz przewodnik Natura 200 w Dolinie Dolnej Odry wydany w języku polskim i niemieckim możliwy do otrzymania w siedzibie ZPKWZ w Szczecinie.